編號 |
200127 | 年份 |
2000 |
作者 |
巫文隆、張寶仁(Wen-lung Wu, Pao-jen Chang) | 期號頁碼 |
58pp |
標題 (書名) |
金門沿海魚介貝類圖說(VI)(The Fishes of Kinmen(VI)) | ||
刊物名稱 |
出版者 | 金門縣水產試驗所 | |
關鍵字 |
雙殼綱(Bivalvia), 腹足綱(Gastropoda), 多板綱(Polyplacophora), 採集(Collection), 目錄(Catalogue), 食用性貝類(Edible Mollusks), 台灣(Taiwan) |
- 貝類科名:腹足綱(Gastropoda)的鮑螺科(Haliotidae)、笠螺科(Patellidae)、青螺科(Acmaeidae)、鐘螺科(Trochidae)、蠑螺科(Turbinidae)、蜑螺科(Neritidae)、田螺科(Viviparidae)、海蜷科(Potamididae)、玉黍螺科(Littorinidae)、麂眼螺科(Rissoidae)、車輪螺科(Architectonicidae)、海螄螺科(Epitoniidae)、蘋果螺科(Ampullariidae)、唐冠螺科(Cassidae)、舟螺科(Calyptraeidae)、海蜷科(Potamididae)、蟹守螺科(Cerithiidae)、錐螺科(Turritellidae)、玉螺科(Naticidae)、枇杷螺科(Ficidae)、法螺科(Cymatidae)、蛙螺科(Bursidae)、骨螺科(Muricidae)、峨螺科(Buccinidae)、香螺科(Melongenidae)、織紋螺科(Nassariidae)、塔螺科(Pyramidellidae)、捲管螺科(Turridae)、筍螺科(Terebridae)、榧螺科(Olividae)、渦螺科(Volutidae)、瑪瑙蝸牛科(=非洲大蝸牛科Achatinidae)、囊螺科(Retusidae=Physidae)、阿地螺科(Atyidae)、松螺科(Siphonariidae);雙殼綱(Bivalvia)的魁蛤科(Arcidae)、殼菜蛤科(Mytilidae)、牡蠣科(Ostreidae)、竹蟶科(Solenidae)、蚶蜊科(Glycymerididae)、海扇蛤科(Pectinidae)、海菊蛤科(Spondylidae)、障泥蛤科(Isognomonidae)、雲母蛤科(=鏡蛤科Placunidae)、鳥尾蛤科(Cardiidae)、斧蛤科(Donacidae)、馬珂蛤科(Mactridae)、蜆科(Corbiculidae)、簾蛤科(Veneridae)、船蛤科(Trapeziidae)、尖峰蛤科(Mesodesmatidae)、櫻蛤科(Tellinidae)、抱蛤科(Corbulidae)、薄殼蛤科(Laternulidae);掘足綱(Scaphopoda)的象牙貝科(Dentaliidae);多板綱(Polyplacophora)的毛石鱉科(Acanthochitonidae)、石鱉科(Chitonidae)、薄石鱉科(Ischnochitonidae)。
- 導讀:過去金門因為是軍事重鎮,所以有關野生動物的多樣性研究甚少,隨著開放的腳步,金門亦開始有了國家公園的設立,生物多樣性的關心與研究,在金門逐漸受到重視。金門水試所已有魚類及甲殼類的專書,但對於貝類方面仍然相當欠缺,因此本書先行調查金門貝類相,再從中挑出較常見的18種腹足綱及10種雙殼綱貝類(含經濟性較高的食用貝類、沿海域常見的貝類以及其他重要的貝類),做有系統的整理:由分類地位、外殼特徵、生態環境、地理分佈以及該科貝類在我國的研究情形等一一介紹。金門常見貝類如下,鮑螺科-九孔螺Haliotis diversicolor Reeve, 1846。笠螺科-花笠螺Cellana toreuma (Reeve, 1855)。鐘螺科-黑鐘螺Chlorostoma argyrostoma (Gmelin, 1791)。蠑螺科-珠螺Lunella coronata (Gmelin, 1791)。蜑螺科-漁舟蜑螺Nerita albicilla Linnaeus, 1758。田螺科-圓田螺Cipangopauludina chinensis (Gray, 1834)。海蜷科-燒酒海蜷batillaria zonalis (Bruguiere, 1792)。錐螺科-錐螺Turritella terebra (Linnaeus, 1758)。玉螺科-細紋玉螺Natica lineata (Roeding, 1798)。枇杷螺科-花球枇杷螺Ficus ficus (Linnaeus, 1758)。法螺科-白法螺Charonia sauliae (Reeve, 1844)。蛙螺科-赤蛙螺bufonaria rana (Linnaeus, 1758)。骨螺科-紅皺岩螺Rapana venosa (Valenciennes,1846)。峨螺科-象牙鳳螺Babylonia areolata (Link, 1807)。香螺科-長香螺Hemifusus colosseus (Lamarck, 1816)。榧螺科-橙口榧螺Oliva miniacea (Roeding, 1798)。渦螺科-椰子螺Melo melo (Lightfoot, 1786)。瑪瑙蝸牛科-非洲大蝸牛Achatina fulica Bowdich, 1822。魁蛤科-血蚶Tegillarca granosa (Linnaeus, 1758)。殼菜蛤科-綠殼菜蛤Perna viridis (Linnaeus, 1758)。牡蠣科-長牡蠣Crassostrea gigas (Thunberg, 1793)。竹蟶科-竹蟶Solen strictus Gould, 1861。蜆科-台灣蜆Corbicula fluminea (Muller, 1774)。簾蛤科-文蛤Meretrix lusoria (Roeding, 1798)、淺蜊Tapes literatus (Linnaeus, 1758)、小眼花簾蛤Ruditapes variegates (Sowerby, 1852)、花蛤Gomphina veneriformis Lamarck, 1818、環文蛤Cyclina sinensis (Gmelin, 1791)。本書同時紀錄金門特有的石板牡蠣養殖以及金門貝類相名錄,共4綱57科155種(請參看文獻編號:000274),金門貝類目錄如下,笠螺科-車輪笠螺Cellana radiata (Born, 1778)、花笠螺Cellana toreuma (Reeve, 1854)。青螺科-花青螺Notoacmaea schrenckii (Lischke, 1868)、花帽青螺Patelloida pygmaea (Dunker, 1860)。鮑螺科-九孔螺Haliotis diversicolor (Reeve)。鐘螺科-黑鐘螺Chlorostoma argyrostoma (Gmelin, 1791)、草蓆鐘螺Monodonta labio (Linnaeus, 1758)、粗瘤黑鐘螺Omphalius rusticus (Gmelin, 1791)、臍孔黑鐘螺Omphalius nigerrima (Gmelin, 1791)、湯瑪氏虫昌螺Umbonium thomasi (Grosse, 1863)。蠑螺科-珠螺Lunella coronata (Gmelin, 1791)、瘤珠螺Lunella granulata (Gmelin, 1791)。蜑螺科-小石蜑螺Clithon oualaniensis (Lesson, 1831)、石蜑螺Clithon retropictus (Martens, 1879)、漁舟蜑螺Nerita albicilla Linnaeus, 1758、花斑蜑螺Nerita japonica (Dunker, 1860)、黑線蜑螺Nerita lineata、大圓蜑螺Nerita chamaeleon (Linnaeus, 1758)、齒紋蜑螺Nerita yoldi Recluz, 1841。玉黍螺科-細粒玉黍螺Granulilittorina exigua (Dunker, 1860)、短玉黍螺Littorina brevicula (Philippi, 1844)、黑口玉黍螺Littorina melanostoma (Gray, 1839)、波紋玉黍螺Littorina undulata (Gray, 1839)、粗肋玉黍螺Nodilittorina leucosticta biangulata (v. Martens, 1897)、顆粒玉黍螺Nodilittorina pyramidalis (Quoy et Gamard, 1833)。麂眼螺科-白皺麂眼螺Rissoina materinsulae Pilsbry, 1904。海蜷科-黑瘤海蜷Batillaria sordida (Gmelin, 1791)、燒酒海蜷Batillaria zonalis (Bruguiere, 1972)、栓海蜷Cerithidea cingulata (Gmelin, 1791)、鐵尖海蜷Cerithidea djadjariensis (Marten,1899)。蟹守螺科-珊瑚蟹守螺Chyeomorus coralium (Kiener, 1834)。車輪螺科-巨車輪螺Architectonica maxima (Philippi, 1894)。海螄螺科-綺螄螺Epitonium scalare (Linnaeus, 1798)。玉螺科-乳頭玉螺Eunaticina papilla (Gmelin, 1791)、細紋玉螺Naticalineata (Roeding, 1798)、欖綠玉螺Natica lurida (Philippi, 1870)、豹斑玉螺Natica tigrina (Roding, 1798)、大玉螺Polinices didyma (Roeding, 1798)、黑唇玉螺Polinices melanostomus (Gmelin, 1791)、薄殼玉螺Polinices vesicalis (Philippi, 1848)。田螺科-圓田螺Cipangopaludina chinensis (Gray in Griffith et Pidgeon, 1865)。蘋果螺科-福壽螺Pomacea canaliculata Lamarck, 1819。唐冠螺科-斑帶鬘螺Phalium bisulcatum (Schubert et Wagner)、條紋鬘螺Phalium flammiferum (Roeding, 1798)。舟螺科-笠舟螺Calyptraea extinctorium Lamarck, 1822、扁舟螺Ergaea walshi Reeve, 1859。枇杷螺科-大枇杷螺Ficus gracilis (Sowerby, 1825)、花球枇杷螺Ficus fiscus Linnaeus, 1758。法螺科-白法螺Charonia sauliae (Reeve, 1844)、翼法螺Biplex perca (Perry, 1811)、美珠翼法螺Gyrineum natator (Roeding, 1798)。蛙螺科-赤蛙螺Bufonaria rana (Linnaeus, 1758)、果粒蛙螺Bursa granularis (Roeding, 1798)。骨螺科-白千手螺Chicoreus cnissodus (Euthyme, 1889)、華南骨螺Murex aduncospinosus Sowerby, 1844、寶島骨螺Murex trapa (Roding, 1798)、蚵岩螺Thais clavigera (Kuster, 1860)。峨螺科-象牙鳳螺Babylonia areolata (Link, 1907)、台灣鳳螺Babylonia formosae (Sowerby, 1866)、霧花鳳螺Babylonia lutosa (Lamarck, 1822)、焦黃峨螺Cantharus fumosus (Dillwyn, 1817)、木賊峨螺Phos senticosus (Linnaeus, 1758)。香螺科-長香螺Hemifusus colosseus (Lamarck, 1861)、香螺Hemifusus tuba (Gmelin, 1790)。織紋螺科-秀麗織紋螺Nassarius dealbatus (A. Adams, 1852)、粗肋織紋螺Nassarius nodifera (Powys, 1835)、織紋螺之一種Reticunassa fratercula (Dunker, 1860)、細紋織紋螺Varicinassa variciferus A. Adams, 1852、粗肋織紋螺Zeuxis exilis (Powys, 1835)。榧螺科-台灣榧螺Oliva mustelina Lamarck, 1810。渦螺科-椰子螺Melo melo (Lightfoot, 1786)。塔螺科-優美方口螺Tiberia pulchella (A. Adams, 1854)。捲管螺科-環珠捲管螺Turricula nelliae spurius (Hedley, 1922)。筍螺科-櫛筍螺Duplicaria dussumieri (Kiener, 1839)。錐螺科-錐螺Turritella terebra (Linnaeus, 1758)。囊螺科-婆羅囊螺Retusa boenensis (A. Adams, 1854)。阿地螺科-泥螺Bullacta exarata (Philippi)。松螺科-黑松螺Siphonaria atra Quoy et Gaimard, 1832、花松螺Siphonaria laciniosa (Linnaeus, 1758)。瑪瑙螺科(=非洲大蝸牛科)-非洲大蝸牛Achatina fulica Bowdich, 1822。蚶蜊科-花蚶蜊Glycymeris aspera (A. Adams et Reeve, 1850)。魁蛤科-舟毛蚶Anadara scapha (Linnaeus, 1758)、船魁蛤Arca avellana Lamarck, 1819、布氏魁蛤Arca boucardi Jousseaume, 1894、布紋魁蛤Barbatia decussata (Sowerby, 1832、鬍魁蛤Barbatia foliata (Forskal, 1775)、青鬚魁蛤Barbatia virescens (Reeve, 1844)、大土豆魁蛤Didimarca tenebricum (Reeve, 1844)、銹色毛蚶Diluvarca ferruginea (Reeve, 1844)、球毛蚶Potiarca pilula (Reeve, 1843)、角毛蚶Scapharca cornea (Reeve, 1844)、不等蛤毛蚶Scapharca inaequivalvis (Bruguiere, 1789)、大毛蚶Scapharca satowi (Dunker, 1882)、血蚶Tegillarca granosa (Linnaeus, 1758)、結毛蚶Tegillarca nodifera (v. Martens, 1860)、扭魁蛤Trisidos tortuosa (Linnaeus, 1758)。殼菜蛤科-殼菜蛤一種Adula strata (Lischke)、土嘴瓜殼菜蛤Modiolus metcalfei (Hanley, 1843)、凸殼肌蛤Musculus senhousei (Reeve, 1847)、綠殼菜蛤Perna viridis (Linnaeus, 1758)、紫孔雀殼菜蛤Septifer virgatus (Wiegmann, 1837)、白孔雀殼菜蛤Septifer excisus (Wiegmann, 1837)。海扇蛤科-高貴海扇蛤Chlamys nobilis (Reeve, 1852)、箱形海扇蛤Pecten pyxidatus (Born, 1778)。海菊蛤科-赤裸海菊蛤Spondulus anacanthus (Mawe, 1823)。障泥蛤科-白障泥蛤Isognomon legumen (Gmelin, 1791)。牡蠣科-大牡蠣Crassostrea gigas (Thunberg, 1793)、黑緣牡蠣Ostrea nigromarginata Sowerby, 1860、黑齒牡蠣Saccostrea mordax (Gould, 1850)。雲母蛤科-雲母蛤Placuna placenta (Linnaeus, 1758)。鳥尾蛤科-算盤蛤Cardita variegata Bruguiere, 1792、白莓鳥尾蛤Fragum fragum (Linnaeus, 1758)。斧蛤科-半紋斧蛤Chion semigranosus (Dunker, 1877)、豆斧蛤Latona faba (Gmelin, 1791)。蜆科-台灣蜆Corbicula fluminea (Muller, 1774)。馬珂蛤科-中華馬珂蛤Mactra chinensis Philippi, 1846、方形馬珂蛤Mactra veneriformis Reeve, 1854。簾蛤科-鱗簾蛤Anomalodiscus squamosa (Linnaeus, 1758)、棕帶仙女蛤Callista erycina (Linnaeus, 1758)、伊薩伯雪蛤Chione isabellina (Philippi, 1849)、歪簾蛤Chione squamosa (Linnaeus, 1758)、環文蛤Cyclina sinensis (Gmelin, 1791)、花紋碟文蛤Cyclosunetta concinna (Dunker, 1865)、紫碟文蛤Cyclosunetta menstrualis (Menke, 1843)、圓鏡文蛤Dosinella orbiculata (Dunker, 1877)、日本鏡文蛤Dosinia japonica (Reeve, 1850)、滿月鏡文蛤Dosinorbis bilunulata (Gray, 1838)、歧紋簾蛤Gafrarium divaricatum (Gmelin, 1791)、花蛤Gomphina veneriformis Lamarck, 1818、台灣環簾蛤Katelysia hiantina (Lamarck, 1818)、韓國文蛤Meretrix lamarckii Deshayes, 1853、文蛤Meretrix losoria (Roeding, 1798)、奶油蛋糕簾蛤Placamen chlorotica (Philippi, 1849)、伊莎貝蛋糕簾蛤Placamen isabellina (Philippi, 1849)、小蛋糕簾蛤Placamen tiara (Dillwyn, 1817)、菲律賓花簾蛤Ruditapes philippinarum (Adams et Reeve, 1850)、小眼花簾蛤Ruditapes variegatus (Sowerby, 1852)、淺蜊Tapes literatus (Linnaeus, 1758)、鈍綴錦蛤Tapes turgida (Lamarck, 1818)。船蛤科-紫斑船蛤Trapezium liratum (Reeve, 1843)。尖峰蛤科-尖峰蛤Atactodea striata (Gmelin, 1843)。竹蟶科-彎竹蟶Solen arcuatus (Tchang et Hwang, 1864)、大竹蟶Solen grandis (Dunker, 1862)、黑田竹蟶Solen kurodai Habe, 1964、竹蟶Solen strictus Gould, 1861。櫻蛤科-被角櫻蛤Angulus vestalioides (Yokoyama, 1920)、日光櫻蛤Tellina virgata Linnaeus, 1758。抱蛤科-台灣抱蛤Corbula fortisulcata Smith, 1819、光芒抱蛤Potamocorbula fasciata (Reeve, 1842)、紅唇抱蛤Solidicorbula erythrodon (Lamarck,1818)。薄殼蛤科-公代Laternula marilina (Valenciennes, 1860)。象牙貝科-圓象牙貝Dentalium vernedei (Sowerby, 1860)。毛石鱉科-毛石鱉Acanthochiton achaetes (Gould, 1859)。石鱉科-大駝石鱉Liolophura japonica (Lischke, 1873)。薄石鱉科-花斑銼石鱉Ischnochiton comptus (Gould, 1859)。
- 關鍵詞:雙殼綱(Bivalvia)、腹足綱(Gastropoda)、多板綱(Polyplacophora)、採集(Collection)、目錄(Catalogue)、食用性貝類(Edible Mollusks)、台灣(Taiwan)。